Leki przeciwkaszlowe to grupa lekarstw, które mogą się znacznie od siebie różnić. Pytając farmaceutę o lek na kaszel, ten zazwyczaj dopytuje, o jaki rodzaj kaszlu chodzi – suchy, czy mokry. Wbrew pozorom to bardzo duża różnica, która bezpośrednio wpływa na efektywność zastosowanych leków. Jaki lek na kaszel jest najskuteczniejszy przy danym rodzaju kaszlu?
Lek na kaszel – wszystko zależy od jego rodzaju
Kaszel jest bardzo złożonym mechanizmem fizjologicznym, który jest niezbędny do oczyszczenia dróg oddechowych, zarówno z ewentualnych ciał obcych, jak i z nadmiaru zalegających wydzielin.
Kaszel przebiega w następujących po sobie fazach: z początku występuje większy wdech, a potem wydech, który rozpoczyna się zamknięciem głośni (części krtani odpowiedzialnej za wydobywanie dźwięku). W wyniku początkowego zamknięcia głośni następuje wzrost ciśnienia w klatce piersiowej oraz w płucach. Po otworzeniu głośni ma miejsce gwałtowny wyrzut nagromadzonego powietrza, które opuszczając drogi oddechowe, porywa ze sobą napotkane cząstki.
Kaszel, bez względu na jego rodzaj, wywołany jest na drodze odruchowej, w wyniku podrażnienia odpowiednich receptorów w płucach. W odruch kaszlowy zaangażowany jest nie tylko układ nerwowy, ale także mięśnie gładkie w drzewie oskrzelowym. W efekcie drażnienia receptorów kaszlowych znajdujących się w drogach tchawiczo-oskrzelowych uruchamia się cały odruch i dochodzi do kaszlu.
Leki przeciwkaszlowe – kiedy i po jakie sięgnąć?
Lek na kaszel może mieć zupełnie inny mechanizm działania od innego o tym samym przeznaczeniu, jakim jest zwalczenie kaszlu. Wszystko zależy od przyczyny kaszlu i dokładnego efektu, jaki mają powodować. Leki na kaszel można podzielić na przeciwkaszlowe i wykrztuśne.
Do leków przeciwkaszlowych zaliczane są preparaty hamujące odruch kaszlu. Część leków hamujących kaszel działa na poziomie obwodowego układu nerwowego, a część na poziomie ośrodkowego układu nerwowego. Przykładem substancji działającej ośrodkowo, która dość często stosowana jest na suchy męczący kaszel, jest kodeina – lek z grupy opioidów. Zahamowanie kaszlu przez tę grupę leków następuje po przyjęciu dużo niższych dawek niż te potrzebne do ich działania przeciwbólowego. Substancja ta jest bardzo skuteczna, jednak może mieć wpływ na koncentrację oraz nadużywana może prowadzić do uzależnienia.
Substancją hamującą kaszel na poziomie ośrodkowego układu nerwowego jest na przykład butamirat. Jest to lek przeznaczony do stosowania już od drugiego roku życia oraz nie posiada negatywnego wpływu na koncentrację i działania uzależniającego
Natomiast leki wykrztuśne stosowane są w tak zwanym kaszlu mokrym. W tym typie kaszlu poprzez sam odruch organizm próbuje pozbyć się z drzewa oskrzelowego nadmiaru wydzielin. Taki lek na kaszel zawiera takie substancje jak karbocysteina, acetylocysteina czy erdosteina. Leki te w swojej budowie chemicznej wykazują zdolność rozszczepiania wiązań chemicznych w glikoproteinach śluzu.
